Η τερηδόνα παραμένει μία από τις συχνότερες οδοντικές παθήσεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας παιδιά και ενήλικες. Πρόκειται για μία προοδευτική αποδόμηση της οδοντικής ουσίας που προκαλείται κυρίως από βακτήρια τα οποία μεταβολίζουν υδατάνθρακες – κυρίως ζάχαρη – παράγοντας οξέα. Τα οξέα αυτά διαβρώνουν το σμάλτο, δημιουργώντας αρχικά μικρές λευκές κηλίδες και στη συνέχεια κοιλότητες (σπηλαιώσεις).
Πώς δημιουργείται η τερηδόνα;
Η διαδικασία ξεκινά όταν τα βακτήρια της στοματικής χλωρίδας συνδυαστούν με υπολείμματα τροφών και σχηματίσουν πλάκα. Εάν η πλάκα δεν απομακρυνθεί με επιμελές βούρτσισμα και χρήση νήματος, τα οξέα που παράγονται μειώνουν το pH στη στοματική κοιλότητα και προκαλούν απομετάλλωση του σμάλτου. Με την πάροδο του χρόνου, η απομετάλλωση προχωρά βαθύτερα, φτάνοντας στην οδοντίνη και αργότερα στον πολφό, προκαλώντας πόνο και ευαισθησία.
Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε
- Ευαισθησία σε κρύο, ζεστό ή γλυκό
- Ορατές κοιλότητες ή καστανές/μαύρες αλλοιώσεις
- Κακοσμία στόματος
- Πόνος κατά τη μάσηση
- Αποχρωματισμός ή λευκές κηλίδες στο σμάλτο
Στα αρχικά στάδια, η τερηδόνα μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Γι’ αυτό ο τακτικός προληπτικός έλεγχος στον οδοντίατρο είναι καθοριστικής σημασίας.
Πρόληψη – Το σημαντικότερο “φάρμακο”
Η πρόληψη αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης της τερηδόνας. Μερικές βασικές συμβουλές:
- Σχολαστικό βούρτσισμα 2 φορές την ημέρα με φθοριούχα οδοντόκρεμα
- Χρήση οδοντικού νήματος ή μεσοδόντιων βουρτσών καθημερινά
- Περιορισμός κατανάλωσης ζάχαρης και όξινων ποτών
- Τακτικός επαγγελματικός καθαρισμός και έλεγχος
- Προληπτικές εφαρμογές φθορίου και sealants σε παιδιά
Η συμμόρφωση στις παραπάνω συνήθειες μειώνει δραστικά την εμφάνιση τερηδόνας και βοηθά στη διατήρηση υγιούς χαμόγελου.
Θεραπεία – Από την έμφραξη έως την ενδοδοντική
Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο εξέλιξης της βλάβης:
| Στάδιο | Θεραπεία |
|---|---|
| Πρώιμη απομετάλλωση | Φθορίωση / επαναμεταλλικοποίηση |
| Μικρή κοιλότητα | Έμφραξη (σφράγισμα) σύνθετης ρητίνης |
| Προχωρημένη κοιλότητα | Αφαίρεση τερηδόνας και αποκατάσταση με σύνθετη ρητίνη ή ένθετο |
| Εμπλοκή πολφού | Ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) |
| Μη αποκαταστάσιμο δόντι | Εξαγωγή και αντικατάσταση με εμφύτευμα ή γέφυρα |
Οι σύγχρονες ρητίνες προσφέρουν εξαιρετική αισθητική, ενώ η χρήση μεγεθυντικών μέσων και rubber dam βελτιώνει σημαντικά την επιτυχία και μακροβιότητα των αποκαταστάσεων.
Η τερηδόνα μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά όταν ο ασθενής ενημερωθεί σωστά και διατηρεί καλή στοματική υγιεινή. Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο βοηθούν στον εντοπισμό βλαβών σε πρώιμο στάδιο, αποφεύγοντας πιο επεμβατικές θεραπείες. Ένα υγιές χαμόγελο ξεκινά από την πρόληψη.
